Gistor

Έργο του αρχιτέκτονα Πύθεου, του δημιουργού του Μαυσωλείου της Αλικαρνασσού, θεωρεί πως είναι το ανάκτορο του Φιλίππου στις Αιγές η αρχαιολόγος Αγγελική Κοτταρίδου.

Σκάβοντας εδώ και ενάμιση χρόνο σε σημεία που δεν είχαν προχωρήσει οι παλαιοί ανασκαφείς του ανακτόρου, με αφορμή τα έργα συντήρησης των ψηφιδωτών δαπέδων του ανακτόρου που έχουν υποστεί σοβαρές φθορές από τα νερά των γύρω βουνών αλλά και από διαχρονικές κατολισθήσεις, άρχισε να μελετάει εξ αρχής τα δεδομένα και να προβαίνει σε καινούργιες παραδοχές, τις οποίες παρουσίασε προχθές στο αμφιθέατρο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, που ήταν γεμάτο αρχαιολόγους. Η διάλεξή της ήταν αφιερωμένη στα 30 χρόνια λειτουργίας του Ινστιτούτου Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητας (ΚΕΡΑ).

Η κ. Κοτταρίδου θεωρεί πως το ανάκτορο, κτισμένο σε έκταση 15 στρεμμάτων (καταλάμβανε 12 στρέμματα, με εσωτερική αυλή 2 στρεμμάτων), ήταν άκρως επιβλητικό. Το συνέκρινε με τη σημερινή Βουλή των Ελλήνων (συνολικής έκτασης 7 στρεμμ.) και το βρήκε μιάμιση φορά μεγαλύτερο. Έδειξε μάλιστα και την πλήρη αναπαράστασή του, όπως αυτή διαμορφώνεται από τη μελέτη του κατακείμενου υλικού της ανωδομής του, που δεν σώζεται στη θέση της.

Σύμφωνα με την αρχαιολόγο, πρέπει να φανταστούμε την πρόσοψη του ανακτόρου διώροφη, στολισμένη με μια δωρική κιονοστοιχία και κτιστά παγκάκια στις ευρύχωρες στοές δεξιά κι αριστερά της μεγαλοπρεπούς εισόδου. Διασχίζοντας ένα επιβλητικό πρόπυλο, έμπαινε κανείς σε μια τεράστια τετράγωνη περίστηλη αυλή με 16 δωρικούς κίονες σε κάθε πλευρά. Εκεί μπορούσαν να συναθροιστούν περί τα 4.000 άτομα, υπολογίζει η κ. Κοτταρίδου. Γύρω ήταν χώροι συμποσίων, ανδρώνες με ωραιότατα ψηφιδωτά δάπεδα και μαρμαροθετήματα. Πρόκειται για τεράστια δωμάτια 250 τ.μ. το καθένα. Υπήρχε χώρος στο ανάκτορο για 278 κλίνες. Δηλαδή ο Φίλιππος μπορούσε να παραθέσει συμπόσιο σε περισσότερους από 500 καλεσμένους συγχρόνως.

Το παλάτι του έβλεπε προς την ανατολή και άστραφτε. Κατασκευασμένο από πωρόλιθο, που ερχόταν με κάρα από το Βέρμιο, δηλαδή 15 χλμ. από εκεί, ως υλικό μόνο (13.000 κυβικά) υπολογίζεται πως σήμερα θα κόστιζε 26 εκατ. ευρώ. Τα αρχιτεκτονικά μέλη του ήταν καλυμμένα με εξαιρετικής ποιότητας κονιάματα, που είχαν υφή γυαλιού σε χρώματα που ποικίλλουν και παίζουν με το λευκό, το ζωηρό γαλάζιο και το κόκκινο.

Τα μαρμάρινα κατώφλια της εισόδου σώζονται στη θέση τους, ενώ από τα πεσμένα λίθινα αρχιτεκτονικά μέλη της πρόσοψης, που μιμούνται παραθυρόφυλλα και ιωνικά κιονόκρανα, κατέστη δυνατή η πλήρης σχεδιαστική αναπαράσταση του ανακτόρου, που στον όροφο (ανατολικά και δυτικά) πρέπει να ήταν τα διαμερίσματα των γυναικών και οι κοιτώνες. Εντυπωσιακή ήταν και η κορινθιακού τύπου κεράμωση της στέγης.

Το ανάκτορο των Αιγών «ήταν εξωστρεφές, όπως και ο Φίλιππος, ένας ανοικτός ηγεμόνας, αγαπητός στον δήμο». Αρχισε να κτίζεται το 350 π.Χ. και το κτίσιμό του κράτησε 10-12 χρόνια, καθώς τα αρχαιολογικά ευρήματα αποδεικνύουν ότι είχε τελειώσει το 336 π.Χ. Αποτελούσε ένα κομμάτι του μεγάλου οικοδομικού προγράμματος του βασιλιά των Μακεδόνων, που ήθελε έτσι να επιβάλει την πανταδυναμία του, όπως είχε κάνει προηγουμένως στην Αθήνα ο Περικλής.

Δεν μπορούσε, λοιπόν, ένα τόσο φιλόδοξο έργο να μην είχε ανατεθεί σε έναν διάσημο στην εποχή εκείνη αρχιτέκτονα, όπως τον Πύθεο, που μαζί με τον αρχιτέκτονα Σάτυρο και τέσσερις Ελληνες γλύπτες δημιούργησαν ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου, το Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού (377-353 π.Χ.), δηλαδή τον τάφο του Πέρση σατράπη της Καρίας Μαυσώλου.

Την εικασία αυτή η κ. Κοτταρίδου στηρίζει και στις καινοτομίες που εισάγονται στην αρχιτεκτονική με το ανάκτορο του Φιλίππου, καθώς αυτό αποτελεί «το αρχέτυπο του οικοδομήματος με περιστύλιο που θα σφραγίσει την αρχιτεκτονική της ελληνιστικής οικουμένης και θα επαναληφθεί χιλιάδες φορές σε ολόκληρο τον ελληνιστικό κόσμο».

Πηγή: Ελευθεροτυπία