Η Θεσσαλία καλύπτει πολύ μεγάλη έκταση και κανείς δεν θα περίμενε καμία ομοιογένεια στον πολιτισμό ή στις ταφικές παραδόσεις. Εμφανίζονται μάλιστα δύο ανόμοιες πρακτικές κατά την διάρκεια των Σκοτεινών Αιώνων, οι οποίες αρχικά κυριαρχούν σε διαφορετικά τμήματα της περιοχής. Στον νότο, και ιδίως γύρω από τον Παγασητικό κόλπο, είχαν αρχίσει επαφές με την Εύβοια ήδη από τον 11ο αι. Όλη η σειρά της τροχήλατης πρωτογεωμετρικής κεραμικής της Ιωλκού φανερώνει ευβοϊκή επιρροή, όπως και οι κιβωτιόσχημοι με μονές ταφές, αν και στη Θεσσαλία κυριαρχούσε πάντοτε ο ενταφιασμός των νεκρών, αντίθετα με την καύση που προτιμούσαν στο Λευκαντί.

Στο απώτερο βόρειο τμήμα κυριαρχούν οι θολωτοί τάφοι, που ήταν κατασκευασμένοι για να δέχονται πολλαπλούς ενταφιασμούς. Η κεραμική ήταν αρχικά εξ ολοκλήρου χειροποίητη με σχήματα μακεδονικής προέλευσης. Είναι λοιπόν λογικό να υποθέσουμε ότι ανάμεσα στους πρωιμότερους νεκρούς υπήρχαν και μετανάστες από τη Μακεδονία, παρότι η ακριβής μορφή των τάφων πρέπει να κατάγεται από την τοπική μυκηναϊκή παράδοση. Οι περισσότερες πληροφορίες μας για τις βόρειες αυτές θέσεις προέρχονται από τη Μαρμάριανη. Μία τοπική παραλλαγή της θόλου ήταν ο λαξευτός θαλαμωτός τάφος. Ακόμη βορειότερα, στο Ομόλιο, βρέθηκαν πέντε τέτοιοι τάφοι και μία μόνο θόλος, όλοι με πολλαπλές ταφές, όπως στη Μαρμάριανη.

Είναι γνωστό από την κεραμική ότι από τα μέσα του 10ου αι. αρχίζει η ανάμιξη των δύο διαφορετικών παραδόσεων που αναφέραμε. Κατ' αρχήν κεραμείς του Βορρά αντιγράφουν τα σχήματα της τροχήλατης κεραμικής του Νότου, κατόπιν μεταφέρουν στον τροχό τα τοπικά τους σχήματα της χειροποίητης κεραμικής, και στις αρχές του 9ου αι. τα διακοσμούν με έναν υβριδικό ρυθμό. Στο μεταξύ τα βόρεια σχήματα εμφανίζονται και στη νότια Θεσσαλία, τόσο με την χειροποίητη τεχνική όσο και με την τροχήλατη.

Στη θέση Θεοτόκου, στην ακτή της Μαγνησίας, έξω από τον κόλπο των Παγασών, γνωρίζουμε τρεις μόνο τάφους, όλους κιβωτιόσχημους, που ανήκουν στον 11ο, 10ο και πρώιμο 9ο αιώνα αντίστοιχα. Οι δύο πρωιμότεροι τάφοι περιέχουν από έναν ενταφιασμό και τροχήλατη κεραμική, χαρακτηριστική του νότιου στυλ. Στον τάφο Α όμως, τον νεότερο, βρέθηκαν τέσσερις σκελετοί και 18 αγγεία, έξι από τα οποία έχουν βόρεια χαρακτηριστικά: μία χειροποίητη οπισθότμητη πρόχους και πέντε τροχήλατοι κάνθαροι.

Στη δυτική ακτή του Παγασητικού υπάρχει το μικρό νεκροταφείο της Άλου, από το οποίο μπορούμε να συλλέξουμε κάποιες πληροφορίες που αφορούν τη διείσδυση βόρειων στοιχείων. Βρέθηκαν έντεκα τάφοι, από τους οποίους οι δέκα ήταν κιβωτιόσχημοι και περιείχαν κυρίως παιδικές ταφές. Από αυτούς οι τέσσερις περιείχαν πρωτογεωμετρικά αγγεία του 10ου αι. και οι υπόλοιποι δεν είχαν καθόλου κεραμική. Ο ενδέκατος και νεότερος τάφος, ο οποίος χρονολογήθηκε από μια ομάδα υπο-πρωτογεωμετρικών αγγείων, δεν ήταν κιβωτιόσχημος αλλά είχε τη μορφή μικρού κυκλικού περιβόλου (διαμέτρου 1,60 μ.), που μοιάζει με μικρογραφία των θόλων του Βορρά.

Το γεωμετρικό νεκροταφείο των Φερρών, 15 χλμ στο εσωτερικό του κόλπου, με 40 περίπου κιβωτιόσχημους τάφους, δεν έδωσε ενδείξεις βόρειας επίδρασης. Ένας μόνο σκύφος του πρώιμου 9ου αι. συνδυάζει το σχήμα των ευβοϊκών σκύφων με τα κρεμαστά ημικύκλια και τη διακόσμηση από δικτυωτά τετράγωνα, χαρακτηριστικά των χειροποίητων κανθάρων του Βορρά.

Η πιο ενδιαφέρουσα θέση, και εκείνη που παρουσιάζει συγχρόνως τα περισσότερα προβλήματα, είναι η Ιωλκός. Μέσα στον οικισμό ανασκάφτηκε μια ομάδα σαράντα κιβωτιόσχημων τάφων της Πρωτογεωμετρικής περιόδου. Όλοι περιέχουν ενταφιασμούς παιδιών και σταματούν αρκετά πριν από το 900 π.Χ. Οι νεότεροι τάφοι, που χρονολογούνται μέσα σε μερικές δεκαετίες, είναι πιθανόν σύγχρονοι με τις πρώτες ταφές σε ένα θολωτό τάφο κοντά στο Καπακλί, ο οποίος δέχθηκε 70 ενήλικους νεκρούς μέσα στους επόμενους, τέσσερις αιώνες. Φαίνεται πως το τοπικό έθιμο ήταν να θάβουν τα παιδιά μέσα στον οικισμό και τους ενήλικες έξω από αυτόν. Είναι όμως δύσκολο να δεχθούμε ότι η ταφή ενηλίκων σε θόλο είναι χαρακτηριστικό της ντόπιας παράδοσης, εφόσον σε απόσταση μικρότερη από 2 χλμ, στη Νέα Ιωνία, βρέθηκαν δύο ταφές ενηλίκων του πρώιμου 9ου αι., σε κιβωτιόσχημους αυτή τη φορά τάφους. Από τους κιβωτιόσχημους εξάλλου της Ν. Ιωνίας απουσιάζουν τα σχήματα της βόρειας κεραμικής, τα οποία συναντάμε εν αφθονία στη θόλο στο Καπακλί. Σε συνάρτηση με το πρόβλημα της διείσδυσης βόρειων στοιχείων στην περιοχή του Παγασητικού, θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι η θόλος στο Καπακλί ανήκε σε μια βόρεια φυλή, που μετανάστευσε και εγκαταστάθηκε ειρηνικά στην Ιωλκό.

Με βάση τα όσα γνωρίζουμε, θα λέγαμε ότι υπήρχαν συχνές ανταλλαγές μεταξύ της νότιας και της βόρειας Θεσσαλίας στην περίοδο από το 950 ως το 850 π.Χ. Κατ' αρχήν εισήχθη στο βόρειο τμήμα, κάτω από νότια επίδραση, μια ομάδα περίτεχνων πρωτογεωμετρικών σχημάτων. Μερικά βόρεια σχήματα της χειροποίητης και της τροχήλατης κεραμικής εξαπλώνονται κατόπιν στον Νότο, ίσως σε συσχετισμό με τους μετανάστες από τον Βορρά, αν είναι σωστή η άποψή μας ότι οι θολωτοί τάφοι του βόρειου τμήματος είναι οι αρχαιότεροι στη Θεσσαλία της Εποχής του Σιδήρου.