Στις αρχές Ιουλίου ο Μελάς αποφασίζει να πάει στη Κοζάνη, θέλει να συναντηθεί με ντόπιους παράγοντες για να σχεδιάσουν τρόπους αντίδρασης.

Στις 10/23 Ιουλίου, αφού πήρε 20 μέρες άδεια από την υπηρεσία του, ξεκινάει για τη Λάρισα όπου φθάνει το βράδυ της Δευτέρας 12/25 Ιουλίου μέσω Χαλκίδας και Βόλου. Στην Λάρισα τον βρήκε ο Πύρζας και το Σάββατο 17/30 Ιουλίου το βράδυ ξεκίνησαν για Κοζάνη δια μέσου Ελασσόνας και Σαρανταπόρου. Στην Κοζάνη φθάνουν την Δευτέρα 19 Ιουλίου / 1 Αυγούστου.

Την επομένη έχει συνάντηση με μέλη της Άμυνας στο μητροπολιτικό μέγαρο. Αυτοί δε είναι ο Δρίζας, και οι γιατροί Ρεπανάς, Μεταξάς και Μουμουζάς. Από αυτούς ο Μελάς ζητάει να αυξήσουν τον αριθμό των μελών της Άμυνας , να μαζέψουν χρήματα και να προσπαθήσουν με αυτά να εξοπλίσουν άνδρες για τη δημιουργία σωμάτων, όπως επίσης να προσπαθήσουν να μεταφέρουν το ίδιο πνεύμα και στις γύρω μεγάλες πόλεις. Αποφασίζουν δε να προσλάβουν τον Καραλίβανο και τον Βισβίκη προκειμένου να επανδρωθεί ένα σώμα 15-20 ατόμων. Μετά την συνάντηση οι Κοζανίτες φεύγουν και ο Μελάς με τον Πύρζα μένουν για διανυκτέρευση στην μητρόπολη.

Την επομένη Τετάρτη 21 Ιουλίου / 2 Αυγούστου μένουν όλη τη μέρα μέσα στο Μητροπολιτικό μέγαρο προσπαθώντας να μην υποψιαστούν τίποτα οι Τούρκοι.. Το βράδυ τον επισκέπτεται ο Ρεπανάς και του ανακοινώνει ότι οι Καραλίβανος και Βισβίκης δέχθηκαν να σχηματίσουν σώμα με την βοήθεια των ντόπιων και των Ελληνικών αρχών. Την επόμενη στις 4 το πρωί ξεκινάει μαζί με τον Μεταξά την κόρη του και το γαμπρό του για τη Σιάτιστα.., όπου φθάνουν μετά από 3 1/2 ώρες ταξίδι. Το απόγευμα έχει συνάντηση με 6 μέλη της Άμυνας, από τους οποίους ζητάει τα ίδια που είχε ζητήσει και από τους Κοζανίτες. Αργότερα ξεκίνησαν για να επιστρέψουν πίσω στη Κοζάνη.

Στην Κοζάνη ο Μελάς συνάντησε και τον Αθανάσιο Παπαστυλιάδη προκειμένου να βρεθούν παλικάρια και να συνεννοηθούν για κρησφύγετα ώστε να είναι όλα προετοιμασμένα όταν θα χρειασθούν. Αργότερα μεταφέρεται για ασφάλεια στο σπίτι του καθηγητή Νικόλαου Μαλούτα.

Όσο διάστημα ο Μελάς βρίσκεται στην Κοζάνη προσπαθεί να οργανώσει αφενός μεν τη δημιουργία σωμάτων, αφετέρου δε τη μεταφορά όπλων από τα ελληνικά σύνορα στο εσωτερικό της Μακεδονίας. Στέλνει τον Πύρζα στο Βογατσικό, Καστοριά και Μπλατς για να βρει άνδρες (Δες Υποσημείωση 1904/28). Οι δυσκολίες που συναντάει, παρά την θετική αντιμετώπιση των μελών της Άμυνας, είναι μεγάλες. Οι ντόπιοι άνδρες προκειμένου να καταταχθούν στα ελληνικά σώματα γυρεύουν μεγάλα ποσά για τις οικογένειες τους, όπως επίσης και οι αγωγιάτες για τη μεταφορά του οπλισμού. Τελικά, με την βοήθεια των μελών της Άμυνας, οι οποίοι καταφέρνουν να βρουν τρόπο για να μαζέψουν τα απαιτούμενα χρήματα, βρίσκει 5-6 άτομα που είναι διατεθειμένα να τον ακολουθήσουν στη δημιουργία σώματος.

Η εικοσαήμερα όμως άδειά του βρίσκεται στο τέλος της και αναγκάζεται να επιστρέψει στην Αθήνα στις 3/16 Αυγούστου.