Gistor

Ήταν από τις καλές εποχές για το Ινστιτούτο Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών, η χρονιά που πέρασε. Τρεις υποβρύχιες αρχαιολογικές έρευνες διενήργησε και αποκάλυψε φορτία ολόκληρα από πίθους, αμφορείς, λίθινες άγκυρες μέχρι και βορειοαφρικανικά αγγεία, πολύτιμες μαρτυρίες για τη ναυσιπλοΐα και το εμπόριο στο Αιγαίο κατά τη μυκηναϊκή, κλασική, ρωμαϊκή αλλά και βυζαντινή περίοδο.

Το αρχαίο ναυάγιο ηλικίας 3200 ετών, της Ύστερης Εποχής του Χαλκού (12ος αι. π.Χ.) που ερευνήθηκε από ομάδα του ινστιτούτου στη βραχονησίδα Μόδι ή Λιοντάρι όπως ονομάστηκε από τους ναυτικούς, νότια του Πόρου ήταν από τα πιο εντυπωσιακά. Κατά την έρευνα (υπό τη διεύθυνση του Άγγελου Αγουρίδη) ολοκληρώθηκε η τοπογραφική και σχεδιαστική αποτύπωση όλων των επιφανειακών ευρημάτων του φορτίου του ναυαγίου, το οποίο αποτελείται από μεγάλα μεταφορικά αγγεία ακέραια ή αποσπασματικά σωζόμενα.

Όπως δείχνουν τα αντικείμενα που ανασύρθηκαν, το αρχαίο φορτίο συνδέεται με τη ζωή της μυκηναϊκής εγκατάστασης που ερευνάται στο Μόδι από την ΚΣΤ εφορεία και την αρχαιολόγο Ελένη Κονσολάκη. Πρόκειται για το δεύτερο ναυάγιο της Ύστερης Εποχής του Χαλκού που εντοπίζει το Ινστιτούτο στο χώρο του Αργοσαρωνικού, μετά από εκείνο του Ακρωτηρίου των Ιρίων, του οποίου το φορτίο θαυμάζουν οι επισκέπτες του Μουσείου Σπετσών.

Έρευνες όμως πραγματοποιήθηκαν και στις δυτικές ακτές του Παγασητικού κόλπου, συνέχεια εκείνων που ξεκίνησαν εδώ και έξι χρόνια από τον αρχαιολόγο Ηλία Σπονδύλη. Εκεί ο απολογισμός αποτιμά 11 ναυάγια της βυζαντινής κυρίως εποχής. Βέβαια το 2006 συνεχίστηκαν οι ανασκαφικές εργασίες σε ένα από τα ναυάγια που χρονολογείται στα τέλη του 4ου αι. μ.Χ., προκειμένου να καταστεί σαφέστερη η εκτίμηση του φορτίου που μετέφερε. Στη νησίδα Κίκυνθο επίσης, στην είσοδο του όρμου της Αμαλιάπολης ανακαλύφθηκε βυζαντινό ναυάγιο με πέντε τουλάχιστον τύπους πίθων, ενώ στη θαλάσσια περιοχή του ακρωτηρίου Γλάρος εντοπίστηκαν τέσσερα ναυάγια, δυο των ελληνιστικών και δυο των βυζαντινών χρόνων.

Τέλος, στον Νότιο Ευβοϊκό μεταξύ άλλων εντοπίστηκε και μία θέση αγκυροβολίας. Τα ευρήματα της έρευνας που διηύθυνε ο Γιώργος Κουτσουφλάκης και χρονολογούνται από τον 4ο π.Χ. αι. έως τον 11ο μ.Χ., θα συμβάλουν σημαντικά στην ανασύσταση των θαλασσίων οδών επικοινωνίας και εμπορίου κατά την αρχαιότητα στην περιοχή αυτή.

Αναλυτικότερα στον Άγιο Ανδρέα εντοπίστηκαν σε βάθος δώδεκα- τριάντα μέτρων αμφορείς τύπου Late Roman, στη νησίδα Πετούσι ναυάγιο ρωμαϊκής περιόδου με βορειοαφρικανικούς αμφορείς, στο Στυρονήσι φορτίο κεράμων λακωνικού τύπου, στη Βίγλα Ευβοίας εκατοντάδες τμήματα από λίθινες άγκυρες κ.α.

Για την τρέχουσα χρονιά το Ινστιτούτο σχεδιάζει να συνεχίσει τις υποβρύχιες έρευνες στο βυθό σε σημαντικές θέσεις στον Παγασητικό, το νότιο Ευβοϊκό και τον Αργοσαρωνικό ενώ η έκθεση «Πολιτισμός 42 αιώνων από το βυθό» που είδαμε στην Υδρα θα μεταφερθεί στην Κύπρο κ.α.