Σε όλη την περίοδο του πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού, υπάρχει μια πλούσια σειρά αγαλματιδίων, συνήθως από μάρμαρο, που αποτελούν μία από τις πλέον χαρακτηριστικές και γνωστές δημιουργίες των Κυκλάδων. Με μέσο ύψος από 20 έως 30 εκ., απαντούν σχεδόν πάντοτε σε τάφους, όπου σ' ένα μόνο νεκρό μπορούν να αντιστοιχούν πολλά ειδώλια. Συνήθως παριστάνουν μια όρθια γυναικεία μορφή, προφανώς γυμνή (στην πραγματικότητα η εντύπωση αυτή μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι τα χρώματα έχουν εξαφανιστεί), με τα χέρια σταυρωμένα ή διπλωμένα στο στήθος. Οι γραμμές ωστόσο είναι γεωμετρικές, η μορφή επίπεδη και η ανατομία αποδίδεται σχηματικά. Μερικές φορές, τα δηλωμένα με απλή πλαστικότητα χαρακτηριστικά, οι εγχαράξεις οι ενθέσεις ή τα ίχνη χρώματος υπογραμμίζουν ορισμένες λεπτομέρειες. Άλλα ειδώλια, σπανιότερα, παριστάνουν μια ανδρική μορφή, άλλοτε όρθια, άλλοτε καθιστή.

Συνέχεια με τα φυσιοκρατικά ειδώλια

Ο προϊστορικός οικισμός της Μαρκιανής βρίσκεται πάνω σε ένα μικρό λόφο ύψους 265 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας, στην περιοχή Νοτινά (στη νότια πλευρά του νησιού), κοντά στο δημόσιο δρόμο που ενώνει τη Χώρα με την Κάτω Μεριά.

Ο υστεροκυκλαδικός οικισμός της Αγίας Ειρήνης (περίοδος V) είναι κτισμένος σε ένα μικρό ακρωτήρι του βορειοδυτικού κόλπου της Κέας, επάνω από τον οχυρωμένο οικισμό της Μέσης Χαλκοκρατίας. Κατά την οικιστική περίοδο V σημειώθηκαν πολλές σημαντικές αλλαγές. Τα κτήρια ξανακτίστηκαν βάσει ενιαίου πολεοδομικού σχεδίου, το οποίο προέβλεπε υδρευτικό και αποχετευτικό δίκτυο. Κατά το διάστημα αυτό επισκευάστηκαν και οι φθορές που υπήρχαν στα οχυρωματικά έργα της προηγούμενης περιόδου.

Ο οικισμός Καστρί κτίστηκε στα τέλη της Πρωτοκυκλαδικής ΙΙ περιόδου στην κορυφή ενός απόκρημνου βράχου, όχι μακρυά από την θάλασσα. Η έκτασή του υπολογίζεται σε 3,5 έως 5 στρέμματα, όμως η ανασκαφική έρευνα έφερε σε φως τμήμα μόνο του οικισμού. Περιλαμβάνει μικρά λιθόκτιστα κτήρια με ορθογώνια ή καμπυλόγραμμη κάτοψη (αψιδωτά σχήμα D) τα οποία αποτελούνται από ένα ή δύο δωμάτια. Είναι πυκνοκτισμένα και χρησιμοποιούν εν μέρει κοινούς τοίχους σχηματίζοντας κτιριακές συστάδες, οι οποίες διαχωρίζονται από στενούς ακανόνιστους δρόμους και μικρούς, ακανόνιστους κοινόχρηστους χώρους.

Ο οικισμός του Σκάρκου βρίσκεται σε ένα λόφο, στην πιο εύφορη περιοχή της Ίου, τον Κάμπο, και σε μικρή απόσταση από το σημερινό κεντρικό λιμάνι του νησιού. Καταλαμβάνει επιφάνεια 11 στρεμμάτων και είναι μέχρι στιγμής ο μεγαλύτερος σε έκταση και καλύτερα διατηρημένος οικισμός της Πρωτοκυκλαδικής ΙΙ περιόδου (πολιτισμός Σύρου-Κέρου 2700-2400/2300 πΧ).