Το θέμα αφορά τη χώρα που αποκαλείται στα χιττιτικά κείμενα Αχιγιάβα ή Αχίγια και που πολλοί θεωρούν ότι αφορά την χώρα των Αχαιών. Αυτή η χώρα χωρίς βεβαιότητα αλλά με μεγάλη πιθανότητα τοποθετείται στην περιοχή του Αιγαίου και σε αυτήν οι Χετταίοι απέδιδαν σημασία που ταιριάζει σε συνασπισμένες δυνάμεις.

Αναφέρονται δύο ηγεμόνες ο Πιτάνας και ο γιός του Ανίττας.

Για το ξεκίνημα του χιττιτικού βασιλείου οι ιστορικοί βασίζονται στο διάταγμα του μεταγενέστερου βασιλιά Τελίπινους το οποίο αρχίζει με μια περιληπτική εξιστόρηση των παλαιότερων βασιλείων ως εξής:

 

 

Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του, οι πρίγκιπες του βασιλικού θρόνου καθοδηγούμενοι από τον γιο του τον οποίο ο ίδιος ο Χαττούσιλις είχε ανακηρύξει διάδοχό του, ξεκίνησαν μια εξέγερση την οποία ο βασιλιάς, αρκετά ισχυρός, κατέπνιξε. Στη συνέχεια ο κληρονομικός διάδοχος αποκηρύχτηκε και εξορίστηκε από τη Χαττούσας και υιοθετήθηκε ο Μούρσιλις, ανήλικος τότε.

Ο Μούρσιλις λέγεται ότι εκδικήθηκε το αίμα του πατέρα του και κατέστρεψε το Χαλάπ.

Η βασιλεία του σημαδεύτηκε από εξωτερικές καταστροφές.

 

 

 

 

 

 

Σύζυγος μιας πριγκίπισσας κατέλαβε το θρόνο και κατόρθωσε να εξασφαλίσει τη θέση του εκτοπίζοντας όλους τους αντίπαλους διεκδικητές.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Στα μέσα, περίπου, του 15ου αιώνα πΧ μια καινούργια δυναστεία φαίνεται ότι ανήλθε στην εξουσία της Χαττούσας.

 

 

Ο Τουνταλίγιας εμφανίζεται ως ισχυρός και δραστήριος ηγέτης που έδωσε νέα πνοή στους Χετταίους και ανακατέλαβε πολλά από τα χαμένα εδάφη.

Στη διάρκεια της βασιλείας του η κατάσταση επιδεινώθηκε. Οι φυλές Κάσκα κατέλαβαν πολλές από τις κεντρικές χιττιτικές πόλεις βορείως της πρωτεύουσας.

 

Οι συνθήκες ανάρρησής του γύρω στα 1344 πΧ φαίνεται ότι ήταν ανώμαλες αν και ήταν γιος του Τουνταλίγιας και είχε συνοδεύσει τον πατέρα του σε μερικές εκστρατείες.

Λίγο μετά την ανάρρησή του στο θρόνο πέθανε από λοιμό

Ανέλαβε τον θρόνο νεαρός και άπειρος μετά τον θάνατο του πατέρα του από λοιμό. Οι ηγεμόνες του Χαλεπιού και του Καρχεμίς παρέμειναν νομιμόφρονες και οι προκλήσεις ήρθαν κυρίως από τις δυτικές επαρχίες της αυτοκρατορίας. Το ισχυρό βασίλειο της Αρζάβα με τους δορυφόρους του Μίρα, Κουβαλίγια, Χαπάλλα και τη Χώρα του Ποταμού Σέχα, επαναστάτησε.

Ο Μουβάταλλις παρέλαβε μια αυτοκρατορία σταθεροποιημένη που περιβαλλόταν από μια σειρά υποτελών βασιλείων. Οι υποτελείς ηγεμονίες στις χώρες της Αρζάβα επικύρωσαν τη θέση τους και μια νέα συνθήκη συνήφθει με κάποιον Αλαξάντους βασιλιά της Βιλούσα, ενός κράτους που κατονομάζεται εδώ σαν μια από τις χώρες της Αρζάβα, αλλά λέγεται ότι ήταν σταθερά νομιμόφρων στο Χάττι από τον καιρό του Λαμπάρνας.

Ο στρατός που πολέμησε κατά των Αιγυπτίων ήταν η ισχυρότερη δύναμη που συγκέντρωσε ποτέ χετταίος βασιλιάς. Ο Μουβάταλλις είχε συγκεντρώσει στρατιωτικά σώματα από κάθε πιθανό σύμμαχο και υποτελή σύμφωνα με τους όρους των διαφόρων συνθηκών.

Ο Ούρι-Τεσούμπ ο οποίος μετά την άνοδό του στο θρόνο φαίνεται ότι πήρε το όνομα Μούρσιλις Γ' ήταν γιος παλλακίδας.

Με την ανάρρηση το 1264 πΧ του Χαττούσιλις Γ', ο οποίος ήταν ήδη έμπειρος στρατιωτικός ηγέτης και περίπου πενήντα ετών, άρχισε για τη Χιττιτική Αυτοκρατορία μια περίοδος ειρήνης και ευημερίας.

Ο Τουνταλίγιας, όπως και ο πατέρας του Χαττούσιλις Γ', όταν ήταν νεαρός ήταν αφιερωμένος στην υπηρεσία της θεάς Ιστάρ της Σαμούχα και φαίνεται ότι ως βασιλιάς ενδιαφέρθηκε σχετικά με τος εορτές και άλλες τελετές.

 

Ήταν αδελφός του Αρνουβάντας Γ' και επρόκειτο να είναι ο τελευταίος της γενιάς του.

Στις νοτιοανατολικές επαρχίες της Χιττιτικής Αυτοκρατορίες ο πολιτισμός των Χετταίων είχε ένα παράδοξο λυκόφως που κράτησε για περισσότερο από 5 αιώνες.