Έξι μήνες μετά τη μάχη της Ποτίδαιας, καθώς άρχιζε η άνοιξη, περίπου 300 Θηβαίοι και με αρχηγούς τους βοιωτάρχες Πυθάγγελο του Φυλείδου, Διέμπορο του Ονητορίδου μπήκαν την ώρα του πρώτου ύπνου στην Πλάταια της Βοιωτίας, σύμμαχο των Αθηναίων. Τους είχαν ενθαρρύνει σ' αυτό και τους άνοιξαν τις πύλες ο Πλαταιεύς Ναυκλείδης και οι οπαδοί του, που ήθελαν να πάρουν την εξουσία στα χέρια τους, να σκοτώσουν τους πολιτικούς τους αντιπάλους και να γίνουν σύμμαχοι της Θήβας. Τις μυστικές συνεννοήσεις τις είχαν κάνει με τον Ευρύμαχο του Λεοντιάδου που ήταν ισχυρός παράγων στη Θήβα.

Η εισβολή στην Πλάταια ήταν κατάφωρη παράβαση των σπονδών και οι Αθηναίοι άρχισαν να ετοιμάζονται για πόλεμο. Άρχισαν να ετοιμάζονται και οι Λακεδαιμόνιοι και οι σύμμαχοί τους. Και οι δύο παρατάξεις ετοιμάζονταν να στείλουν πρέσβεις στο βασιλιά των Περσών και σε άλλες βαρβαρικές χώρες, από τις οποίες ο καθένας είχε την ελπίδα να εξασφαλίσει κάποια ωφέλεια.

Μετά τα γεγονότα της Πλάταιας, οι Λακεδαιμόνιοι παράγγειλαν στους Πελοποννήσιους και στους άλλους συμμάχους τους να ετοιμάσουν στρατό και εφόδια - όσα θα ήταν αναγκαία για εκστρατεία σε ξένο έδαφος - για να κάνουν εισβολή στην Αττική.