Gistor

Το ανάκτορο

Ως το μεγαλύτερο και εντυπωσιακότερο ανάκτορο της Μακεδονίας, όπου γεννήθηκε, εκπαιδεύτηκε και ανδρώθηκε ο Μέγας Αλέξανδρος, περιγράφουν οι αρχαιολόγοι το ανάκτορο που εντοπίστηκε στην αρχαία Πέλλα, έπειτα από τρία χρόνια ανασκαφών.  

Τα ευρήματα, που θα παρουσιαστούν στη φετινή επιστημονική συνάντηση για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη, είναι εντυπωσιακά: Χώροι συμποσίων, δεκάδες κοιτώνες και εστιατόρια, παλαίστρα με ψηφιδωτά δάπεδα, πισίνα, λουτρά και χώροι προετοιμασίας και εκπαίδευσης των νεαρών γόνων των Μακεδόνων αριστοκρατών που χρονολογούνται στα παιδικά και εφηβικά χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Το συνολικής έκτασης 70 στρεμμάτων ανάκτορο (μήκους 400 μ. και πρόσοψης 160 μ.) αποκαλύπτεται δυτικά του σημερινού χωριού και βόρεια του σημείου όπου βρίσκεται το νεοανεγερθέν Μουσείο Πέλλας.

Σύμφωνα με τα Νέα, στο εσωτερικό του ανακτόρου οι ανασκαφείς εντόπισαν χώρους δείπνων και συμποσίων και γύρω από την ενσωματωμένη στο κτίριο παλαίστρα ελαιοθέσια (χώροι όπου οι εκπαιδευόμενοι νεαροί βασιλόπαιδες άλειφαν με λάδι τα σώματά τους προετοιμαζόμενοι για αθλοπαιδιές).

Ο πυρήνας του κτιρίου των ανακτόρων χρονολογείται στα πρώιμα χρόνια, όπως και ολόκληρη η πόλη της Πέλλας.

«Πρόκειται για το μεγαλύτερο και εντυπωσιακότερο ανάκτορο στον μακεδονικό χώρο» δηλώνει ο αρχαιολόγος Παύλος Χρυσοστόμου, ανασκαφέας της ευρύτερης περιοχής την τελευταία 25ετία, που μετέχει στη φετινή επιστημονική συνάντηση για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη, με εισήγηση υπό τον τίτλο «Πέλλης βασίλειον».

Δημόσιο Αρχείο

ΕΥΡΗΜΑΤΑ. Γραφειοκρατία και μάλιστα άριστα οργανωμένη, απαραίτητη για τη διοίκηση και την οικονομία ενός πρωτοποριακά συγκροτημένου για την εποχή του, εμπορικού και διοικητικού κέντρου του μακεδονικού βασιλείου, αποκαλύπτει η αρχαία Πέλλα. Το γραφειοκρατικό σύστημα της αρχαίας πρωτεύουσας αποκρυπτογραφεί το άριστα οργανωμένο Δημόσιο Αρχείο που έφερε στο φως η φετινή ανασκαφική έρευνα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στην αρχαία πόλη.

Εκατοντάδες σφραγίδες και σφραγίσματα από έγγραφα παπύρων που για πρώτη φορά απεικονίζουν την ίδια την Πέλλα σε γυναικεία μορφή, ένας χρυσός στατήρας, στυλογράφοι, μελανοδοχεία -ένα με την υπογραφή του Φιλίππου- και πρώτη ύλη για τη διακίνηση και την αποθήκευση των εγγράφων που βρέθηκαν σε αρχιτεκτονικό συγκρότημα της αρχαίας αγοράς, επιβεβαιώνουν την ύπαρξη Δημόσιου Αρχείου -ένα εξαιρετικής σημασίας εύρημα για την κατανόηση της σύνθετης δημόσιας διοίκησης του Βασιλείου και την οργάνωση του εμπορικού κέντρου της Πέλλας.

Στο Δημόσιο Αρχείο δεν αποθήκευαν μόνο τα επίσημα έγγραφα του μακεδονικού Βασιλείου, αξιωματούχων της επικράτειας, έγγραφα άλλων πόλεων και πολιταρχών της μακεδονικής πρωτεύουσας, αλλά έγραφαν, υπέγραφαν και σφράγιζαν τα μυστικά πολύτιμων εγγράφων πολιτικού ή οικονομικού περιεχομένου.

Το Αρχείο, όπως εξηγεί ο επικεφαλής της έρευνας κ. Ιωάννης Μ. Ακαμάτης, καθηγητής αρχαιολογίας στο ΑΠΘ, λειτουργούσε σ’ ένα διώροφο κτίριο κάτω από το οποίο εντοπίστηκε εκτεταμένο νεκροταφείο της κλασικής εποχής (εποχής βασιλείας του Αρχέλαου και του Αμύντου) με παιδικές κυρίως ταφές που έφεραν στο φως πλούσια κτερίσματα.

Το διώροφο κτίριο κατασκευάστηκε στη νοτιοδυτική γωνιά της αρχαίας αγοράς στο κέντρο της πόλης, στον ύστερο 4ο αιώνα π.Χ. αλλά καταστράφηκε από σεισμό που μετέτρεψε την πόλη σε απέραντο ερειπιώνα στις αρχές του 1ου αιώνα π.Χ.

Από τις καταστροφές σώθηκαν μερικές εκατοντάδες πήλινα σφραγίσματα από έγγραφα παπύρων που έπεσαν στο περιστύλιο και στη νότια στοά από τον πάνω όροφο όπου ήταν αποθηκευμένα. Στους ίδιους χώρους βρέθηκαν αρκετά κομμάτια στυλογράφων, μεταλλικά και πήλινα μελανοδοχεία ένα από τα οποία φέρει την επιγραφή του Φιλίππου αλλά και μάζες καθαρού πηλού που χρησιμοποιούσαν την εποχή εκείνη όπως το σημερινό βουλοκέρι, για την κατασκευή των σφραγισμάτων.

Εργαστήριο κεραμικής

Πληροφορίες για την οικονομική δραστηριότητα στην ελληνιστική Πέλλα προσθέτει κι ένα ακόμη εύρημα που αποκάλυψε φέτος η προϊσταμένη της ΙΖ΄ ΕΠΚΑ κ. Μαρία Λιλιμπάκη - Ακαμάτη. Πρόκειται για ένα εργαστήρι κεραμικής (4ος π.Χ. αι.) μέσα στο οποίο διασώθηκαν μήτρες για την κατασκευή ανάγλυφων αγγείων, πολυτελή μελαμβαφή σκεύη, τμήματα ειδωλίων καθώς και αργυρά και χάλκινα νομίσματα.

Το εργαστήρι εντοπίστηκε στα βόρεια της νέας εισόδου του αρχαιολογικού χώρου της Πέλλας. Η λειτουργία του ξεκινά κατά το τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα π.Χ. και πιθανότατα διατηρείται ως το 200 π.Χ.

Το εργαστηριακό συγκρότημα, που ερευνήθηκε, είναι τετράγωνο στην κάτοψή του και περιλαμβάνει λιθόστρωτη αυλή στο κέντρο του. Στη βόρεια και ανατολική πλευρά της αυλής αναπτύσσονται στοές και δωμάτια, ενώ στο κέντρο της έχουν εντοπιστεί πηγάδι για την άντληση νερού και η βάση λατρευτικού βωμού.

Από τα ευρήματα του εργαστηρίου ξεχωρίζει σύστημα δεξαμενών για τον καθαρισμό του πηλού. «Το σύστημα αυτό μας δίνει πληρέστερα στοιχεία για την τέχνη της κεραμικής», εξηγεί στο ΑΠΕ- ΜΠΕ η προϊσταμένη της ΙΖ' ΕΠΚΑ, Μαρία Λιλιμπάκη-Ακαμάτη.

Επίσης, βρέθηκαν κεραμικοί κλίβανοι και αποθηκευτικοί χώροι. Στα κινητά ευρήματα συγκαταλέγονται μήτρες για την κατασκευή ανάγλυφων αγγείων, πολυτελή μελαμβαφή σκεύη, τμήματα ειδωλίων, καθώς και αργυρά και χάλκινα νομίσματα.

Όπως τονίζει η προϊσταμένη της ΙΖ' ΕΠΚΑ, «η εύρεση του εργαστηρίου είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς διαφωτίζει την οικονομική δραστηριότητα της αρχαίας πόλης μακριά από τον κύριο εμπορικό πυρήνα της, δηλαδή την αρχαία Αγορά». Η σπουδαιότητα του εργαστηρίου οδήγησε την ΙΖ' Εφορεία στην απόφαση να εξοπλίσει το χώρο άμεσα με εποπτικό υλικό, προκειμένου να είναι άμεσα επισκέψιμος.

Εικόνες σφραγίδων

«Είναι προφανές πως στη γωνία της Αγοράς της Πέλλας έχουμε ένα οργανωμένο Αρχείο όπου δεν γινόταν μόνο αποθήκευση των εγγράφων αλλά τόσο η καταγραφή όσο και η σφράγισή τους», διευκρινίζει ο κ. Ακαμάτης. «Αυτό αποδεικνύεται και από τη σφραγίδα με τη μορφή κεφαλής Σατύρου, που χρησιμοποιήθηκε για τη σφράγιση από αξιωματούχους μέσα στο κτίριο αυτό σειράς εγγράφων, το περιεχόμενο των οποίων δεν σώθηκε, διατηρήθηκαν ωστόσο τα αποτυπώματα της σφραγίδας, τα σφραγίσματά τους, για την εξασφάλιση της μυστικότητας του περιεχομένου».

Πηγή: in.gr, Καθημερινή