Gistor

Η περίφημη oδός της Λιθαγωγίας, ο δρόμος που κατά τον Χρυσό Αιώνα του Περικλή οδηγούσε από τα λατομεία μαρμάρου της Πεντέλης στο άστυ των Αθηνών, αποκαλύπτεται στο Χαλάνδρι. Οι ανασκαφές των αρχαιολόγων φέρνουν στο φως για δεύτερη φορά μια σπουδαία πτυχή του αρχαίου κόσμου: τμήμα της οδού μέσω της οποίας μεταφέρθηκαν τα μάρμαρα για να χτιστεί ο Παρθενώνας.

Μέχρι πριν από έναν χρόνο, η οδός Λιθαγωγίας περιέκλειε μυστήριο, καθώς για την πορεία της δεν υφίσταντο ενδείξεις, αλλά εικασίες.

Οι αρχαιολόγοι θεώρησαν ότι επρόκειτο για την oδό Λιθαγωγίας, ενώ μια δεύτερη ανασκαφή, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη κατά την παρούσα φάση σε απόσταση περίπου 200 μέτρων, δείχνει ότι οι επιστήμονες βρίσκονται στα χνάρια της οδού που λειτουργούσε καταλυτικά για τις μετακινήσεις στον αρχαίο κόσμο.

Αρκεί να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη διαδρομή θεωρείται πως ήταν πολύ τακτική κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, ενώ, βάσει της ποσότητας των μαρμάρων του Παρθενώνα και του σύντομου χρόνου κατασκευής του, προκύπτει ότι τουλάχιστον 15 φορτωμένες άμαξες κάλυπταν την απόσταση από το Πεντελικό στην Αθήνα ημερησίως και άλλες τόσες επέστρεφαν άδειες.

Όπως επισημαίνουν οι υπεύθυνοι αρχαιολόγοι, «είναι ακόμη αρκετά νωρίς, όμως όλα δείχνουν πως πρόκειται για ένα κομμάτι δρόμου, συνέχεια των προηγούμενων ευρημάτων. Μέχρι σήμερα πιθανολογούσαμε ότι η οδός βρισκόταν στο συγκεκριμένο σημείο. Και τελικά οι αναφορές επιβεβαιώθηκαν».

Οι ίδιοι εξηγούν πως ο δρόμος ήρθε στην επιφάνεια από ιδιώτες κατά την εκσκαφή για την ανέγερση κτιρίου, ενώ ήδη ο κατασκευαστής ο οποίος θα χτίσει στο εν λόγω οικόπεδο έχει εκδηλώσει την επιθυμία να διατηρήσει ακάλυπτα τα αρχαιολογικά ευρήματα και να τα εκθέσει με προστατευτικό τζάμι σε κοινή θέα.

Ο καθηγητής Αρχιτεκτονικής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, κ. Μανόλης Κορρές, είχε προσπαθήσει μέσω γεωμορφολογικών και αρχαιολογικών παρατηρήσεων να παραστήσει τη διαδρομή της oδού Λιθαγωγίας. Όπως προκύπτει σήμερα, οι χάρτες που είχε καταρτίσει και περιέχονται στο βιβλίο του «Από την Πεντέλη στον Παρθενώνα» ήταν ακριβείς.

Όπως δείχνουν, η oδός Λιθαγωγίας ακολουθούσε τη ρεματιά του Χαλανδρίου, ενώ στη συνέχεια μέσω της οδού Εθνικής Αντιστάσεως πλησίαζε τη διαδρομή της Κηφισίας, διερχόταν τον Εθνικό Κήπο και μέσω της νότιας κλιτύος της Ακρόπολης κατέληγε αμέσως μετά το ιερό της Νύμφης σε υψόμετρο 96 μέτρων.

Σύμφωνα με τον κ. Κορρέ, η oδός Λιθαγωγίας ήταν σχεδόν σε όλη της την έκταση κατηφορική, γεγονός που διευκόλυνε τη μεταφορά των μαρμάρων, ενώ το συνολικό μήκος εκτέθηκε στα 17,4 χλμ., διαδρομή μόνο κατά 1 χλμ. μεγαλύτερη από την ευθεία ένωση των σημείων εκκίνησης και προορισμού.

Κατά τον ίδιο, στα σύνορα των Βριλησσίων με τα Μελίσσια υπήρχε μια πεντάτοξη γέφυρα από την οποία διερχόταν η oδός Λιθαγωγίας, ενώ σύμφωνα με επισήμανσή του «οι αρχικοί στενοί εξοχικοί δρόμοι που κάποτε διέσχιζαν τις έρημες εκτάσεις μεταξύ μικρών χωριών, όπως το Χαλάνδρι, οι Κουκουβάουνες ή το Αράκλι (σημερινό Παλαιό Ηράκλειο), κατά κανόνα υπάρχουν ενσωματωμένοι ή και κατά διάφορους τρόπους μεταμορφωμένοι μέσα στο απερίγραπτα ακανόνιστο, αλλά όχι και τελείως τυχαίο σχέδιό της».

Κατά την προηγούμενη ανασκαφή, στον αριθμό 133 της Λεωφόρου Πεντέλης, η αρχαία οδός είχε αποκαλυφθεί σε μέγιστο μήκος 19,70 μ. και πλάτος 3,30 μ. Στις δύο πλευρές της σώζονται αναλημματικοί τοίχοι που συγκρατούσαν τα οδοστρώματα, ενώ σε κοντινή απόσταση εντοπίστηκαν αντιπλημμυρικά αναχώματα. Επίσης, από την ανασκαφή μεταξύ άλλων προέκυψαν μολύβδινο αντικείμενο μέτρησης βάρους, ένα κάλυμμα καρφιού και μία ενσφράγιστη λαβή αμφορέα για κρασί με παράσταση οινοχόης.

Πηγή: Έθνος