Gistor

Η λιθοτεχνία είναι μια τέχνη που είχε φθάσει σε πολύ υψηλό επίπεδο στις Κυκλάδες και στην Κρήτη από την Πρωτοκυκλαδική και Πρωτομινωική περίοδο. Πολλά μινωικά λίθινα αγγεία έφθαναν στην Ηπειρωτική Ελλάδα από τον 16ο αι. π.Χ. και εξής. Τα περισσότερα έχουν βρεθεί στην Αργολίδα και μάλιστα στις Μυκήνες. Την τεχνική της κατασκευής λίθινων αγγείων διδάχθηκαν οι Μυκηναίοι από τους Μινωίτες και ακόμη και ως τον 13ο αι. τα λίθινα αγγεία που κατασκευάζονταν στα μυκηναϊκά εργαστήρια χαρακτηρίζονταν από μινωική τεχνοτροπία. Διάφορα είδη λίθων χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή αγγείων: σχιστόλιθος, ασβεστόλιθος, στεατίτης, αλάβαστρο, πορφυρίτης, βασάλτης, οψιανός και ορεία κρύσταλλος. Οι λιθοξόοι μεταχειρίζονταν ποικίλα εργαλεία: μαχαίρια, σμίλες, γλυφίδες, διαβήτη και διάφορα τρυπάνια.

Ένα θαυμάσιο αγγείο που βρέθηκε στο τάφο 4 από εξαιρετικής ποιότητας ασβεστόλιθο, σαν μάρμαρο, είναι ίσως μινωικό. Έχει αρμονικό γωνιώδες περίγραμμα, τετράλοβο χείλος και λαιμό με κυματιστό περίγραμμα που ακολουθεί τη γραμμή του χείλους. Τρεις αυλακώσεις τονίζουν τη μέγιστη διάμετρο. Οι λαβές έχουν κατασκευασθεί χωριστά και στερεωθεί με σύρμα στο σώμα του αγγείου. Μια μικρή οπή στη βάση υποδηλώνει ότι το σκεύος ήταν σπονδικό.

Μια κύμβη σε σχήμα πάπιας από ορεία κρύσταλλο προέρχεται από τον τάφο Ο του Ταφικού Κύκλου Β και είναι λίγο παλαιότερη. Η λαβή σχηματίζεται από το κεφάλι του πτηνού και η οπή εκροής βρίσκεται στην ουρά. Με μεγάλη δεξιοτεχνία έχει προσαρμοστεί το σώμα του πτηνού στο σχήμα του αγγείου, τα περιγράμματα είναι ολοκάθαρα και συγχρόνως απαλά, ενώ τα τοιχώματα είναι πολύ λεπτά. Στο αγγείο φαίνεται μια αιγυπτιακή επίδραση, γι' αυτό και θεωρήθηκε εισαγωγή από τη Αίγυπτο, όπου ήδη σε παλαιότερες εποχές ρυτά και ιερά σκεύη σε σχήμα πτηνού είχαν γνωρίσει ευρεία διάδοση. Είναι όμως γνωστό από σημαντικά ευρήματα ότι στη μινωική Κρήτη η κατεργασίας της ορείας κρυστάλλου ήταν πολύ ανεπτυγμένη και για το λόγο αυτό έχει διατυπωθεί η υπόθεση ότι η κύμβη αυτή - ένα από τα αριστουργήματα της Εποχής του Χαλκού στο Αιγαίο, που θυμίζει αρκετά τη μινωική τεχνοτροπία, κυρίως στην ελεύθερη και αρμονική κίνηση του πτηνού - είναι έργο μινωίτη καλλιτέχνη.