Gistor

Ένα αργυρό ρυτό από τον πλουσιότατο τάφο IV έχει σχήμα κεφαλής ταύρου. Το ρύγχος είναι επίχρυσο και τα κέρατα αποτελούνται από έλασμα χρυσού επάνω σε ξύλινο πυρήνα. Τα αυτιά έχουν κατασκευασθεί χωριστά: είναι ορειχάλκινα, με επικάλυψη χρυσού από μέσα και αργύρου απ' έξω. Ένας διπλός χρυσός ρόδακας στολίζει το μέτωπο. Το μάτι δεν διατηρείται καλά, οι κόρες ήταν ένθετες. Το τριχωτό μέρος της κεφαλής αποδίδεται με τον ίδιο φυσιοκρατικό τρόπο με τον οποίον αποδίδεται στα μινωικά ρυτά, και πράγματι το ρυτό των Μυκηνών μοιάζει πολύ με ανάλογα κρητικά έργα, γι' αυτό και αποδίδεται σε μινωίτη καλλιτέχνη.

Ένα άλλο χρυσό ρυτό από τον ίδιο τάφο έχει σχήμα κεφαλής λέοντος και διαπνέεται από διαφορετικό πνεύμα. Η άγρια όψη του ζώου, η σχηματοποίηση που χαρακτηρίζει τη μορφή και ιδιαίτερα η αφαίρεση στην απόδοση των λεπτομερειών - όπως στο τρίχωμα του ρύγχους που αποδίδεται με μικρούς κύκλους - οι τελείως απλές και αδρές γραμμές, καθώς και οι επίπεδες επιφάνειες που πλάθουν τα χαρακτηριστικά, παραπέμπουν σε βόρεια και όχι σε μινωική καταγωγή. Το θέμα υποτάσσεται στη γεωμετρική σύνθεση όπως και σε άλλα μυκηναϊκά έργα όπου εμφανίζονται στοιχεία της νομαδικής τέχνης. Ο χαρακτήρας του έργου αυτούς είναι παρόμοιος μ' αυτόν που εκφράζουν πολλούς αιώνες αργότερα - τον 6ο αι. π.Χ. - τα σκυθικά έργα, και η ίδια νοοτροπία συνδέει διαχρονικά το μυκηναϊκό ρυτό με τα έργα εκείνα της στέπας.

Συγκρίνοντας τα δύο ρυτά, το ταυρόμορφο και το λεοντόμορφο, παρατηρούμε ότι δύο αντικείμενα που έχουν την ίδια χρήση και απεικονίζουν το ίδιο θέμα (κεφαλή ζώου), είναι τόσο διαφορετικά στην τεχνοτροπία. Τούτο εξηγείται από το γεγονός ότι απορρέουν από δύο διαφορετικές παραδόσεις: το ταυρόμορφο ρυτό από τη μινωική ενώ το λεοντόμορφο από την τέχνη που ασκούσαν οι Μυκηναίοι σ' ένα μακρινό παρελθόν πριν ακόμα υποστούν τις μινωικές επιδράσεις.

Από τον τάφο V προέρχεται μια εξάγωνη ξύλινη πυξίδα καλυμμένη με δώδεκα χρυσά ελάσματα που φέρουν έκτυπη διακόσμηση. Τα τέσσερα από αυτά καλύπτονται με πυκνά σπειροειδή σχέδια ενώ στα άλλα οκτώ εικονίζονται λιοντάρια που κυνηγούν αντιλόπες και ελάφια σ' ένα τοπίο με φοινικόδεντρα. Μια ταυροκεφαλή τοποθετημένη σαν έμβλημα επάνω από το σώμα ενός λιονταριού συμβολίζει ίσως και τα άλλα θύματα του θηρίου για το οποίο νοείται ότι έχει την πλήρη υπεροχή στο ζωικό βασίλειο.

Η εκτέλεση έχει την τραχύτητα που χαρακτηρίζει την τέχνη των λακκοειδών στα αντικείμενα που ανάγονται στην καθαρά μυκηναϊκή παράδοση. Το ανάγλυφο είναι επίπεδο και χωρίς λεπτομέρειες. Τα ζώα εικονίζονται στον ιπτάμενο καλπασμό και αποδίδονται με σχηματοποίηση. Με τις απότομες στροφές των κεφαλιών και τα ανοικτά ρύγχη δίνεται συμβολικά η άγριά τους κατάσταση. Τα οριζοντιωμένα τεντωμένα σώματα των λιονταριών εκφράζουν την ορμητική τους κίνηση, είναι όμως άψυχα. Τα δένδρα αποδίδονται επίσης με συμβατικό γραμμικό τρόπο. Τα ζώα δεν κινούνται ελεύθερα στο χώρο όπως στις αντίστοιχες μινωικές παραστάσεις. Αντίθετα όλα τα κενά γεμίζονται με διακοσμητικά θέματα, με αποτέλεσμα βάθος και παράσταση να συγχέονται.