Gistor

Στις 13 Ιουνίου, ο Θεοτόκης, με έγκριση του βασιλιά Γεωργίου, προσέγγισε τη Γαλλία και πρότεινε να γίνει η Ελλάδα μέλος ενός Μεσογειακού Συνασπισμού. Ο Θεοτόκης είχε την εντύπωση ότι ένας τέτοιος συνασπισμός είχε σχηματιστεί με τη συμμετοχή της Γαλλίας, της Αγγλίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και της Ιταλίας. Ενός συνασπισμού για τον οποίο είχαν κυκλοφορήσει πολλές φήμες αλλά είχαν διαψευστεί. Την ίδια δε κρούση έκανε και στην Αγγλία στις 8 Ιουλίου.

Η γαλλική κυβέρνηση έδειξε μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την ελληνική πρόταση. Το καλοκαίρι ο ναύαρχος Fournier, ειδικός σε ναυτικά θέματα, επισκέφθηκε την Ελλάδα και εξέφρασε απόψεις με τις οποίες συμφωνούσε απόλυτα ο βασιλιάς Γεώργιος, ο οποίος τον κάλεσε να υποβάλει ένα υπόμνημα προς τον Θεοτόκη στο οποίο να διατυπώνει ένα ναυτικό σχέδιο. Το θέμα έμεινε εκεί μέχρι το Νοέμβριο, οπότε ο βασιλιάς Γεώργιος σε επίσκεψή του στο Παρίσι, συζήτησε το σχέδιο του Fournier με τον Pichon, τον Γάλλο υπουργό εξωτερικών. Ο Γεώργιος όχι μόνο ζήτησε να τεθεί ο Fournier στη διάθεση της ελληνικής κυβέρνησης αλλά και να διατεθεί επίσης δάνειο στην Ελλάδα για να μπορέσει να αναλάβει την αναδιοργάνωση των στρατιωτικών της δυνάμεων.

Η πρόταση αυτή έγινε ευνοϊκά δεκτή. Στις 12 Νοεμβρίου ο Pichon ενημέρωσε τον La Bouliniere, τον απεσταλμένο του στην Αθήνα, ότι μόλις η ελληνική κυβέρνηση τον πληροφορούσε επίσημα για την πρόθεσή της να αναθέσει στον Fournier την οργάνωση του ελληνικού ναυτικού, θα έγραφε στον Θεοτόκη με βάση όσα είχε συμφωνήσει με τον βασιλιά Γεώργιο. Το νόημα της ρύθμισης αυτής ήταν ότι, παρόλο που η γαλλική πολιτική ευνοούσε τη διατήρηση του status quo στη Μακεδονία, εάν αυτό διαταρασσόταν η Γαλλία θα κατέβαλε κάθε προσπάθεια να διασφαλίσει τα συμφέροντα της Ελλάδας.

Το ναυτικό σχέδιο του Fournier ήταν πολύ ελκυστικό για τις γαλλικές ναυτικές δυνάμεις και πολιτικές αρχές. Η Ελλάδα θα έπρεπε να αντικαταστήσει τον αδύναμο και πολυέξοδο στόλο της μ' ένα τελείως διαφορετικό ναυτικό σύστημα, πιο κατάλληλο για τις οικονομικές της δυνατότητες και τις εθνικές της ικανότητες, στόλο που να μπορεί να εκμεταλλευτεί στο έπακρο τα γεωγραφικά και στρατηγικά δεδομένα. Η ναυτική της δύναμη θα έπρεπε να αποτελείται από στολίσκους με τορπιλοβόλλα και υποβρύχια, που θα υποστήριζαν μικρά, καλά εξοπλισμένα καταδρομικά ή αντιτορπιλλικά. Ο Fournier πρόσθεσε ότι εάν η Ελλάδα κατείχε ένα τέτοιο στόλο, οι δύο δυτικές Δυνάμεις θα ήταν υποχρεωμένες να ταχθούν στο πλευρό της και θα εξασφάλιζαν αυτόματα την προστασία των ελληνικών συμφερόντων, κυρίως στην Κρήτη και τη Μακεδονία.

Λόγω της συνεννόησής της με την Αγγλία, ήταν απόλυτα φυσικό η Γαλλία να επιδιώξει τη βρετανική συνεργασία στη εξεύρεση των απαραίτητων κεφαλαίων του δανείου. Η βρετανική κυβέρνηση είχε ήδη μάθει για τις προτάσεις του Fournier. Η βρετανική βοήθεια στο οικονομικό ζήτημα ήταν απολύτως απαραίτητη. Τα ελληνικά οικονομικά βρίσκονταν ως ένα βαθμό κάτω από τον έλεγχο μια διεθνούς οικονομικής επιτροπής, στην οποία τον κυρίαρχο ρόλο έπαιζε ο Βρετανός αντιπρόσωπος. Η βρετανική κυβέρνηση, καθώς δεν ήθελε να προσβάλει τη γαλλική και αφού για τυπικούς λόγους συμβουλεύτηκε τους κατόχους των ελληνικών χρεογράφων, συνέστησε τελικά στο Βρετανό αντιπρόσωπο στην Αθήνα να συμφωνήσει σε έναν πρόσθετο φόρο επί του καπνού για την εξυπηρέτηση του δανείου.

Το σχέδιο όμως του Fournier συνάντησε την αντίδραση των Ελλήνων αξιωματικών του ναυτικού, καθώς και του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού που μόλις είχε ιδρυθεί. Τελικά το όλο σχέδιο ναυάγησε στο πέλαγος της ελληνικής πολιτικής. Το αποτέλεσμα ήταν η εξέλιξη του ναυτικού να ακολουθήσει διαφορετική πορεία και η ελληνική εξωτερική πολιτική να συνεχίσει για ένα διάστημα να παραπαίει σε μονοπάτια που δεν έδειχναν να οδηγούν πουθενά.