Gistor

Γύρω στο 1500 π.Χ. εμφανίζεται στην Κρήτη ο ανακτορικός ρυθμός με τον οποίο κοσμούνται κυρίως μεγάλα αγγεία, όπως ο πιθαμφορέας, ο πίθος, και ορισμένα μικρότερα, όπως διάφορες πρόχοι. Ο ανακτορικός ρυθμός χαρακτηρίζεται από πλούσια, εντυπωσιακή και επιβλητική διακόσμηση η οποία αποτελείται από φυτικά και θαλάσσια θέματα που προέρχονται από το της χλωρίδας και τον θαλάσσιο ρυθμό. Τα θέματα όμως αυτά παρουσιάζουν σχηματοποίηση και σκλήρυνση και απομακρύνονται από τη ζωντανή απόδοση, ενώ συγχρόνως αποκτούν μια τάση προς τη μνημειακότητα: δεν τυλίγονται πια με φυσικότητα γύρω από το σώμα του αγγείου, όπως συνήθως στη μινωική τέχνη, αλλά τοποθετούνται συμμετρικά και με επισημότητα.

Ο ανακτορικός ρυθμός από το 1450 π.Χ. και εξής γνώρισε ευρεία διάδοση, όχι μόνο στην Κρήτη αλλά και στην ηπειρωτική χώρα, γιατί ακριβώς τα μνημειακά του χαρακτηριστικά ανταποκρίνονταν στις προτιμήσεις και τη νοοτροπία των Μυκηναίων. Στα ελλαδικά εργαστήρια κατασκευάστηκαν εξαίρετα αγγεία ανακτορικού ρυθμού πολλά από τα οποία προέρχονται από τους θολωτούς τάφους.

Την ίδια εποχή αναπτύσσεται ένας γνήσιος μυκηναϊκός ρυθμός που ονομάστηκε εφυραϊκός επειδή τα πρώτα χαρακτηριστικά αγγεία βρέθηκαν στην πόλη Εφύρα, κοντά στην Κόρινθο, φαίνεται όμως ότι το κέντρο παραγωγής τους ήταν η Αργολίδα. Το χαρακτηριστικό σχήμα είναι η κύλικα με πόδι, γνωστή από τη μινυακή κεραμική. Η διακόσμηση είναι λιτή και δίνει έναν ήρεμο τόνο στις υπερβολές της εποχής. Ένα μεμονωμένο διακοσμητικό θέμα, κρίνος, φοινικοειδές, ναυτίλος ή ρόδακας, τοποθετείται με απλό και συγχρόνως κομψό τρόπο στην καθεμιά από τις δυο όψεις του αγγείου. Η ελευθερία που χαρακτηρίζει την τεχνοτροπία αυτή υποδηλώνει μινωική έμπνευση, συνδυάζεται όμως με την τάση για αφαίρεση που χαρακτηρίζει τη μυκηναϊκή τέχνη.