Εξαιρετικά ψηφιδωτά δάπεδα με παραστάσεις νέων ανδρών σε σκηνές πάλης έφερε στο φως η αρχαιολογική έρευνα έξω από τη Σπάρτη, συγκεκριμένα στο χωριό Μαγούλα. Τα λουτρά της «Αράπισσας» είναι σήμερα η ονομασία της περιοχής όπου ήρθαν στο φως τα ψηφιδωτά και πράγματι λουτρά, όπως φαίνεται, υπήρχαν εκεί ήδη από την αρχαιότητα.

Εξαιρετικά σημαντικά δεδομένα συνθέτουν τις ιστορικές καταβολές της αρχαίας πόλης που βρίσκεται στον αρχαιολογικό χώρο της Μηλίνας και χρονολογείται μεταξύ του 6ου και του 3ου αιώνα π.Χ. Η αρχαία Ολιζών, που συγκαταλέγεται στις πολύ σημαντικές αρχαίες πόλεις της Μαγνησίας, καταγράφεται στα ομηρικά έπη και συμμετείχε στον Τρωικό πόλεμο, μαζί με τη Θαυμακία και τη Μεθώνη, τοποθετείται σύμφωνα με τις απόψεις που διατυπώνουν οι μελετητές στη συγκεκριμένη θέση, η οποία καταλαμβάνει τεράστια έκταση από τον Παγασητικό έως και το Αιγαίο και εκτιμάται ότι διέθετε δύο λιμάνια, εξ ου και ο χαρακτηρισμός «αμφιλίμενος».

Ένα εξαιρετικό σύνολο με 2.760 ταφές μωρών μέσα σε πήλινα αγγεία, τρόπος ενταφιασμού που ονομάζεται «εγχυτρισμός», έχει εντοπιστεί στη Χώρα της Αστυπάλαιας, σημερινή αλλά και αρχαία πρωτεύουσα του νησιού.

«Οι προϊστορικοί τάφοι φαίνεται ότι ανήκουν στους πρώτους Μυκηναίους που πήγαν στην Κρήτη. Είναι παλαιότεροι και από τους τάφους που βρήκε ο Έβανς στην Κνωσό…» (14ου-13ου αι. π.Χ.), αναφέρει η ανασκαφέας και Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη για 60 τάφους που έχουν ανασκαφεί σε ένα από τα μεγαλύτερα, όπως φαίνεται, νεκροταφεία της αρχαίας Κυδωνίας, πόλης-«προγόνου» των σημερινών Χανίων.